Пока крутится веретенышко

Лена Баянова, 2021

Истории сборника «Пока крутится веретенышко» и сказочные, и нет. В этих авторских сказках раскрывается значение казахских названий обыденных предметов быта и жизни степняков-кочевников. Многие из них несут в себе сакральный смысл и отражают древние верования наших предков. Только со временем истинный смысл слов стирается, как краски старого келима – ковра ручной работы. В ажекиных историях все казахские названия предметов, действий и обрядов имеют обязательный перевод с пояснением, так что эти сказки несут в себе не только развлекательный, но и познавательно-образовательный смысл. Не случайно рассказчиком выступает добрая и мудрая аже – бабушка, самая старшая женщина в доме. Ведь, прядение нити – удел женщин, которые уже никуда не спешат, нить жизни уже в ее руках, она ее прядет неустанно. Уже в древности вращение космоса уподоблялось вращению веретена, а аналог веретена – ось, проходящая через центр земли – центру мирового круговорота. Пока крутится веретено – прядется нить жизни.

Ұршық иіріліп жатқанда…

Ақ кимешекке оранған, жүзі мейірімге толы келісті Әже қолдан сырылған түрлі-түсті құрақ көрпені ақырын ғана түзетіп қойып, бір шетіне жайғасты. Тік арқасына жастықты жайлап тіреді де, қолына ескі ұршығын алды. Немерелері әлдеқашан әжелерінің ұршықты қолына алуын тағатсыздана күтіп отырған болатын. Олар сүттей тына қалды, тек жылтылдаған көздері ғана сабырсыздықтарын байқатып қойды: бәрі жиналып, әженің нәзік қолымен ұршықты иіргенін, жіңішке жіптің сымдай тартылғанын, онымен бірге ақырын және бірқалыпты ертегінің төгілгенін асыға күтіп отыр. Күн маужырап ұясына қонып барады, ал киіз үйдің іші әженің ертегілерімен ғажайыпқа тола түседі.

Ұршық зырылдап жатыр, өткен мен болашақты жалғастырып, жіп иіріле бастады, күнге қарайған сүйір саусақтар иірімжіпті — белгісіз болашақты үзіп алмау үшін еппен тартып қояды. Ұршық айналған сайын жаңа тарих бірінің үстіне бірі жинала береді. Аңыз ба, ертегі ме, әйтеуір өте ертеде… Түшшш. Тыңдаймыз.